Pelin Ceviz
Deprem, tarihin başlangıcından beri insanoğlunun korktuğu bir doğal afettir. Dünyanın birçok yerinde meydana gelen depremler, insanların hayatını kaybetmesine ve maddi zarara yol açmaktadır. Ülkemiz deprem bölgesinde bulunmaktadır ve her yıl birçok insan depremler nedeniyle yaşamını yitirmekte veya evsiz kalmaktadır. Fakat Türkiye’nin iki ilçesi, Tavşancıl ve Erzin, hiçbir yapı kaybı yaşamadan, tarihte meydana gelen en büyük depremleri atlatmıştır. Peki, bu iki ilçe nasıl başarılı oldu?
Tavşancıl, Kocaeli’nin Gebze ilçesine bağlı bir mahalle olarak bilinir. Ege Denizi’nde meydana gelen Marmara Depremi, 17 Ağustos 1999 tarihinde tüm Türkiye’yi etkilemişti. Deprem sonucunda binlerce insan hayatını kaybetti ve milyarlarca lira maddi zarar meydana geldi. Fakat, Tavşancıl’da tek bir bina bile yıkılmadı. Tavşancıl’da mevcut insan nüfusu yaklaşık olarak 4 bin 500 kişidir. Bu nüfusa karşılık bina sayısı ise 900 civarındadır. Binaların hepsi köy evleri gibi olmasa da, daha ziyade ahşap ve kerpiç gibi sıcak malzemeler kullanılarak yapılmıştır. Tavşancıl’da herhangi bir belediye hizmeti söz konusu değildir. Köylüler ellerindeki imkanlarla kendilerine ait binaları inşa etmişlerdir.
Tavşancıl’ın depremle baş edebilmesinin en büyük nedeni, geleneksel ve doğal yapılarıdır. Geleneksel binaların yapımında kullanılan malzemeler depremi emmektedir. Bu sayede köylüler, depremde binanın yıkılmasını engellemiştir. Bunun yanı sıra, Tavşancıl’da binaların inşasında doğru teknikler kullanılmıştır ve düzgün temel atılmıştır.
Erzin, Hatay’ın bir ilçesi olarak bilinir. Hatay bölgesi, tarihte birçok depreme maruz kalmıştır. Mesela, 1942 yılında meydana gelen deprem sonucunda Hatay’da birçok bina yıkılmıştır. Fakat, Erzin’de yine tek bir bina bile yıkılmamıştır. Erzin’in köy evleri, ahşap ve kerpiç malzemeler kullanılarak inşa edilmiştir. Köy evleri, yüksek dayanıklılık ve esneklik özellikleri sayesinde depremlere karşı yapısal dirençlilik sağlamaktadır. Erzin’in depremsiz kalabilmesinin diğer bir nedeni, köylülerin kendi evlerinin inşasında doğru yolları kullanmasıdır. Binaların temel atma işlemleri doğru bir şekilde yapılmıştır ve köylüler binalarda doğru miktarda çimento kullanmıştır.
Sonuç olarak, Tavşancıl ve Erzin, deprem sonrası hayatta kalmayı başarmış ender yerleşim yerleridir. Bu iki ilçede de, geleneksel yapılar korunarak doğru inşa teknikleri kullanılmıştır. Binaların inşalarında doğru adımların atılması, depreme karşı yapısal direnci artırmıştır. Bu iki ilçe, başka yerleşim yerlerinin de örnek alması gereken köklü bir tarihe sahiptir.
